بارداری معمولا با اضطراب و نگرانی‌های بسیار درباره سلامت مادر و جنین همراه است. برای کاهش این نگرانی‌ها و آرامش خاطر والدین انجام تست‌های غربالگری را توصیه می‌کنیم. تست‌های غربالگری تا چندی پیش شناخته‌شده نبود و طرفداران زیادی نداشت. خوشبختانه موضوع غربالگری جنین امروزه با پیشرفت رسانه‌ها جمعی و افزایش دانش فردی در سطح جامعه نسبت به گذشته شناخته‌شده‌تر است. برای کسب اطلاعات بیشتر حتما از خدمات مشاوره بارداری استفاده نمایید.

منبع: غربالگری جنین

غربالگری جنین چیست؟

مجموعه‌ای از سونوگرافی‌ها و آزمایشاتی که جهت بررسی سلامت جنین و تشخیص بیماری‌ها و اختلالات کروموزومی در جنین انجام می‌شود را غربالگری می‌نامند.

با انجام آزمایشات غربالگری می‌توان ریسک و احتمال بروز ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندروم داون، سندروم ادوارد و سندروم پاتو مشخص کرد.

در واقع هدف از غربالگری مشخص کردن گروه‌های پرخطر و تعیین ریسک ابتلا به انواع سندروم‌هاست. پس از تشخیص این بیماری‌ها ممکن است سقط یا دارودرمانی انجام شود. برای آشنایی با اقدامات قبل از بارداری کلیک کنید.

در چند نوبت برای غربالگری جنین باید اقدام کرد؟

به طور کلی غربالگری جنین در سه دوره انجام می‌شود. این آزمایشات و سونوگرافی‌ها در سه ماهه اول، سه ماهه دوم و سه ماهه سوم انجام خواهد شد. اما تعداد مراجعات بستگی به نظر پزشک دارد.

غربالگری متوالی: زنان باردار پس از انجام غربالگری جنین در سه ماهه اول به سه گروه پرخطر، با خطر متوسط و کم‌خطر دسته‌بندی می‌شوند.

گروه پرخطر ملزم به انجام تست CVS5 هستند. مرحله دوم غربالگری در افراد با خطر متوسط حتما انجام خواهد شد. کسانی که در گروه کم‌خطر قرار دارند نیازی به انجام سایر تست‌ها نخواهند داشت. برای آشنایی با نحوه برنامه ریزی برای بچه دار شدن کلیک کنید.

غربالگری سه ماهه اول

آزمایش خون، سونوگرافی NT و تست دابل مارکر از جمله اقدامات غربالگری سه ماهه اول دوران بارداری است. زمان انجام این تدابیر از ابتدا هفته ۱۱ تا انتها هفته ۱۳ (۱۳ هفته و ۶ روز) بوده و دقت ۸۵٪ دارد.

آزمایش خون

سطح هورمون‌ها PAPP_A و B_HCG در خون مادر اندازه‌گیری می‌شود. در صورت مشاهده تغییر جدی در مقدار این هورمون‌ها نشان‌دهنده اختلال کروموزومی است.

سونوگرافی NT

سونوگرافی پیشرفته‌ای که برای اندازه‌گیری مایع پشت گردن جنین به کار می‌رود. افزایش بیشتر از ۳/۵ میلی‌لیتری مایع پشت گردن می‌تواند نشان‌دهنده سندروم داون باشد.

توجه داشته باشید سایر ناهنجاری‌ها مربوط به جنین و نقایص قلبی وی می‌تواند مقدار این مایع را افزایش دهد. در موارد غیر طبیعی سونوگرافی NT بررسی‌های بیشتر جهت تشخیص افتراقی انجام می‌شود.

تست دابل مارکر

اگر موارد مشکوک به بیماری و سندروم داون در دو تست قبلی مشاهده شود برای بررسی‌های بیشتر این تست انجام خواهد شد.

غربالگری سه ماهه دوم

تست‌های این دوره شامل تست کوآد مارکر و سونوگرافی آنومالی است. از ابتدا هفته ۱۶ تا انتها هفته ۲۲ انجام شود.

مصرف سیگار و دخانیات در نتایج غربالگری جنین در سه ماهه دوم موثر است. تدابیری مانند نمونه‌برداری از مایع آمنیوتیک در صورت مشاهده موارد غیر طبیعی در نتایج غربالگری جهت تشخیص قطعی‌تر انجام می‌گردد.

تست کوآد مارکر

تهیه نمونه خونی از مادر باردار و مقایسه آیتم‌های مورد نظر در نمونه خون وی با همان آیتم‌ها در نمونه خونی مادر بدون مشکل را تست کوآد مارکر می‌نامند.

با انجام این تست احتمال بروز سندروم داون، سندروم پاتو، سندروم ادوارد، نقایص لوله عصبی بررسی می‌شود.

سونوگرافی آنومالی

تمامی ارگان‌های حیاتی بدن جنین مانند مغز، کلیه، قلب، کبد و …. با سونوگرافی آنومالی بررسی خواهند شد. احتمال وجود ناهنجاری و بیماری‌ها با بررسی موارد غیر طبیعی مشخص می‌شود.

غربالگری سه ماهه سوم

پس از هفته ۳۰ بارداری انجام شده و اطلاعات دقیق‌تری از وضعیت جنین در اختیار ما می‌گذارد. با به کارگیری نتایج غربالگری اول و دوم قدرت تشخیص سندروم داون تا ۹۰٪ افزایش خواهد یافت.

غربالگری جنین در سه ماهه سوم با کمک سونوگرافی کالر داپلر انجام می‌شود.

با کمک امواج فراصوتی در این نوع سونوگرافی می‌توان سرعت ضربان قلب، میزان جریان خون، مقاومت جریان مغز و میزان رشد در جنین بررسی کرد.

بیشتر بخوانید: مراقبت های قبل از بارداری

چه اقداماتی پس از نتایج غربالگری مشکوک انجام می‌شود؟

نتایج مشکوک در سونوگرافی همواره نشان‌دهنده وجود مشکل نیست. آزمایش آمنیوسنتز و نمونه‌گیری از پرزها‌ جفتی جنین (CVS) پس از نتایج غربالگری مشکوک جهت بررسی‌ها دقیق‌تر صورت می‌گیرد.

در روش آمنیوسنتز مایع آمنیوتیک جنین از نظر ژنتیکی بررسی شده و در صورت تشخیص قطعی بیماری سقط یا دارودرمانی انجام می‌شود.

تست CVS در هفته‌ها ۱۰ تا ۱۲ بارداری انجام شده و دقت ۹۸٪ دارد. والدین با انجام CVS سریع‌تر متوجه بیماری و اختلال در جنین می‌شوند.

از طرفی آمنیوسنتز جواب قطعی‌تری را ارائه می‌دهد و میزان خطا در تست CVS بالاست. احتمال سقط با CVS بالا می‌رود و نمی‌توان لوله‌ها عصبی را با CVS ارزیابی کرد.

برای دریافت مشاوره در زمینه نوزاد و کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

منبع: غربالگری جنین